Ενα σχόλιο για το σημαντικό πολύπλευρο μουσικό έργο του Γιαννη Βασιλειου.

Ήρθε η ωρα να ασχοληθούμε με τον Γιαννη Βασιλειου. Τον φύλακα του σκυλοφανκ. Τον ριζοσπάστη και ρηξικέλευθο καλλιτέχνη, που βλακωδώς χλευάζεται ως γραφικός γεροσκυλας απο ημιμαθείς εξυπνακηδες. Προσέξτε τον ήχο. Δεν είναι μόνο τα ζόρικα κιθαριστικά σόλα που δίνουν ροκ υποβαθρο. Υπάρχει το μπιτάτο φανκι μπουζούκι, οι ροκ εν ρολ κραυγές, το χαοτικό ανατρεπτικό σοου μακριά από σπασοπιατικες βλαχογραφικότητες, ο ρυθμός που σε καλεί για άγριο χορό, ακόμα κι αν είσαι πανκης ζόρικος που απεχθάνεται μέχρι και τα τρας παρτυ των καταλήψεων με τα λικνιζομενα αναρχοκορμια.

Δεν ειναι τυχαιο πως αποκαλούνταν ευρέως απο τους γνώστες, ως ο τζειμς μπραουν της  παραλιακής. Και ποιος αλλος θα μπορουσε να εχει αυτόν τον τοσο ταιριαστό- τιμητικό τίτλο απο εκείνον, που μεγαλωσε μεσα στα βρώμικα σκληρα στενα του μπρονξ, και αναγκάστηκε  να κλέψει την κιθαρα του, να φτασει και στο εγκλημα ακομα, για να κυνηγήσει το μουσικό όνειρο του μεσα στο ανατρεπτικό γουντστοκικο κλίμα των 70ς, οπου ακομα τα εναλλακτικά κινήματα  δεν ειχαν παραιτηθει και διέτρεχαν ολο το κοινωνικό ιστο μέχρι τη μουσική. Οι ικανότητες του στην κιθαρα οχι ιδιαίτερες και τα ακόρντα φτωχα,  όπως και το εισόδημα του τότε εκείνη στα επικίνδυνα γκεττο, μα το πάθος πλούσιο και το ταλέντο ξέχειλο, που το εκτίμησαν ακόμα και οι rolling stones όταν τραγούδησε σαπορτ ξεσηκώνοντας (οπως ειμαστε σίγουροι κι ας μην παρεβρισκόμασταν εκει δυστυχως) το κοινό. Μάλιστα  ακομα και ο φρανκ σινατρα συνεργάστηκε μαζί του,χωρις να φοβηθεί το αγριο ανατρεπτικο του στυλ. Σίγουρα απετέλεσε ρισκο αυτή η επιλογή, αλλα ηταν αναγκαία , γιατι ο γνωστος γηραλέος τραγουδιστης ήθελε να πάρει ζωντάνια και ενέργεια απο την εκρηκτικη παρουσια του βασιλειου για να βαστήξει κάποια χρονια ακόμα, όπως και ο δικός μας αγαπημενος καλλιτεχνης πήρε κάτι απο την αρχοντιά και τη σοφία του σινατρα που του χρειάστηκε για τα χρονια που θα ακολουθουσαν, μαζι με την πείρα και τις γνώσεις που μάζεψε από τις πολυποίκιλες του περιπέτειες στην άλλη όχθη του ατλαντικού.

Όπως ξέρουμε όμως ολοι, όλα τα ωραια κάποτε τελειωνουν. Δεκαετία 80. Ρηγκαν. Το κλίμα έχει βαρύνει. Τα παιδιά με τα σακακια και τις γραβάτες άρχισαν να σαρώνουν τα πάντα για τα φραγκα, σε μια συντηρητικη επανάσταση που ήταν πολύ ξένη για τον ακόμα ανατρεπτικό βασιλειου. Εκεινη την στιγμή  καταλαβαίνει την κοινωνική αλλαγή με το παντα ενεργό ένστικτο του, και παίρνει την μεγαλη πατριωτική και επαναστατική απόφαση μαζί: Μαζεύει τα μαραμένα λουλούδια απο τις κανες των όπλων που πάντα βρωμουσαν μπαρούτι και θάνατο, κατεβαινει στην ελλαδα, και τα τοποθετεί στα αυτια των σκυλοθαμωνων, προσμένοντας μια επανάσταση που θα έρθει απο τα κάτω, με μια πραγματική πιστη στον ανθρωπο, χωρις δογματισμούς και δηθενιες.

Στην αρχη σαν κατεβαίνει ο βασιλειου αρχίζει πολυ επιθετικά με στίχους ''δε με νοιαζει για τη φυλη σου/ για την καταγωγή σου/ κι αν δεν εχουμε εμείς κοινή πατριδα/ η αγαπη παντου είναι ίδια/''. Φανταστείτε αυτούς τους στίχους, τους τόσο βαθιά αντιρατσιστικους κι ανατρεπτικους να ακούγονται μέσα στα σκυλαδικα! Συγκλονιστικό! Επαναστατικο! Σεισμικό! Ουδέποτε είχε ξανασυμβεί αυτό και ουδέποτε έγινε ξανα. Και στο έργο του βασιλείου δεν ειδαμε τοσο ακραία προοδευτικους στίχους με ιδεολογικό πρόσημο (προφανώς κάποιες παραινέσεις θα υπήρχαν απο σκυλοεπιχειρηματικους κυκλους περί ξενερας και τα λοιπά), οι μελωδίες απο τα κάτω όμως κρατανε γερα , όπως φαίνεται απο το εν λογω ντοκουμέντο του βίντεο, με αποκορύφωμα τις "φημες" όπου η καλλιτεχνικη αξία του βασιλειου φτανει στο απόγειο της! Ποιητικές μπαλάντες (μια νυχτα με φεγγαρι), ποπ -ροκ ύμνους (θυληκε μου κουρσαρε), βαριές ζεμπεκιες τιτάνιες (σαν να μην έφυγες ποτε), αργόσυρτα σκυλο ντουμ ( κάνε όρκο στον θεο) γρήγορα λαικοροκ ν ρολ (πεντε πεντε),  και τι δεν έχει αυτος ο δίσκος! Απο τους  καλύτερους σίγουρα λαικου καλλιτέχνη, και ο μοναδικός που συνταιριάζει αριστοτεχνικα τοσο ετερόκλητα στοιχεια! Θα μπορούσε να το χαρακτηρίσει κάποιος κάπως τολμηρά, την "στροφή" όσων αφορά το λαϊκό τραγούδι.

Κατα την δεκαετία του 80 ο Βασιλειου γνωριζει αξιόλογη επιτυχία. Τα μαγαζια γεμάτα, όπως και εμφανίσεις σε διάφορες βιντεοκασετες, έχει δημιουργήσει ενα δυνατό καλτ φοολουινγκ .Το μεγαλο όμως μπρεικθρου δεν έχει γίνει και το κλίμα αλλάζει και στη χωρας μας. Δεκαετια 90. Οι ουτοπιες καταρρέουν. Οι αγορές αρχίζουν να σαρώνουν τα πάντα. Παντου ρεαλισμος κι απάθεια. Ακόμα και στη διασκέδαση είναι φανερές οι αλλαγες. Πάνε ολα εκείνα τα παρτυ τα οργιαστικά, τα αναρχα, που ολοι μαζι ήταν ενωμένοι σε ενα ξέφρενο χορό. Τώρα παίζουν μαγαζιά με μπουκάλια και φραγκα, με καθε τραπέζι ειναι κι ενα σύμπαν, που αλλοτε  ενώνεται με κάποιο αλλο η άλλοτε συγκρουεται, αλλα παραμένει ένας κόσμος ξεχωριστός. Μονο η πατριαρχική θεϊκή άθικτη μορφη του τραγουδιστή  συνδεει αυτο το κατακερματισμένο σκηνικό. Όλα στο πρόγραμμα λειτουργούν πλεον . Χωρίς αυθορμητισμους κι εξαρσεις. Με μπράβους και μαφίες να παίζουν ρολο κεντρικό. Αυταρχισμος και χρημα,τιποτα άλλο. Οι αγορες κυριαρχούν και στη μεινστριμ διασκέδαση ολοκληρωτικά.

Εκει ακόμα κι ο μεγας ριζοσπαστης βασιλειου κάπου σπάει. Δεν πάει άλλο σκέφτεται. Θα μείνω πισω απο τις εξελίξεις. Τα σημάδια είναι φανερά. Δεν ειναι εποχή για πειραματισμους. Ολα ειναι ματαια. Ακομα κι οταν πήγα να γεμίσω τους τοίχους με την λέξη φήμες, σαν μια φαρσα που θα εφερνε κάτι και απο τη μυρωδια των γκεττο , με τράβηξαν στο τμήμα Λες και δε με ξερανε! Κατι γινεται. Δεν υπάρχει ανοχή πλέον. Ολα τελειώσαν. Πρέπει να σκεφτώ, έναν δυνατό συμβολισμό, που θα συνταράξει την κοινωνία, να συγκεράσει το νέο με το παλιό, για να υπάρξει μία γέφυρα που θα βοηθήσει στην μετάβαση, και θα εκτοξεύσει εμένα προς τον ορίζοντα.

Τι σκέφτηκε τότε το ιδιοφυες σατανικό μυαλο του γιαννη βασιλειου; Εντάξει, δεν ειναι και δύσκολο να μην το καταλάβει κανείς. Ολοι το τραγουδήσαμε  ή γελάσαμε μαζι του, μα δεν καταλάβαμε τον βαθύτερο συμβολισμό που έκρυβε, θέλοντας ως αφελείς πιτσιρικοψαγμενοι να αρνηθούμε τα σημάδια που ηταν μπροστά στα μάτια μας.

Το καμπριολέ!

Σύμβολο πλούτου και ελευθεριας μαζί. Όχι κάποια κλειστή λιμουζινα με φιμε τζάμια για σελεμπριτι. Ανοιχτό, για να εισβάλει ο αέρας της ξεγνοιασιάς και της ελευθερίας του χρήματος, δυο έννοιες που πλεον ειναι αρρηκτες. . Πλεον για να υπάρξει διασκεδαση, ευτυχία, χαρά, ζωή, πρεπει να υπάρχουν και φραγκα .Αυτος είναι ο ενοποιητικός δεσμός των ανθρώπων. Οι ιδεολογίες περί κοινωνικής απελευθερωσης τελείωσαν. Αδιέξοδα όμως πάλι δεν υπάρχουν. Οι δρόμοι είναι ανοιχτοί, εκεινης της εφηβικής ανεμελιάς και της τρέλας ,χωρίς όμως εκείνη την οργάνωση και την αλληλεγγύη αλλα του ατομικισμού, χωρίς το βάθος των αγώνων που ήθελαν να διαχυσουν την ελευθερία στη βαση της κοινωνίας. Δεν ειναι τυχαίο άλλωστε πως ο καλλιτέχνης ομιλεί για κοπάνα κι όχι για κατάληψη. Η απόδραση, η φυγή, ο τυχοδιωκτισμος , αυτή είναι η διέξοδος, και όλα αυτά όχι με κάποιου είδους αυτοκαταστροφικο μπιτνικισμο η αναχωρητικο χιππισμο, μα υπο την πατερναλιστικη εξουσια του φραγκατου, του άντρα του ώριμου, που ξέρει τι ζητα. 

Εμφανέστατα ολα αυτά στο βιντεοκλιπ πιστεύω. Η σεξουαλικη ελευθεριοτητα των 60ς συνδεεται άμεσα με τα σύμβολα του πλούτου. Κότερα , ακριβα αμάξια, μπλουζάκια πολο. Ο βασιλειου με αυτον τον τρόπο δινει το έναυσμα για την εποχη της σιμητικης ευημερίας που θα επακολουθησει με τα δανεια, τις κραιπάλες και τον νεοπλουτισμό. Κάποιοι εδω βέβαια θα κάνουν κάποιες ηθικες κρισεις, αλλα εμας δε μας απασχολεί. Εδω αναλύουμε απλα το πρωτοπόρο εργο του καλλιτέχνη, κι ας ήταν κάποιες πλευρές του αρνητικά προφητικές. Απλα δείτε τη μορφή του που συμπυκνώνει ολα όσα έχουμε αναφέρει. Ωριμος, πλέον, φτασμένος, γοητευτικός. Με ολο το παρελθόν του πισω να δινουν τον μυθο και το χρήμα να δείχνει ενα σταθερό μελλον χωρίς ανασφάλειες και κινδύνους. Ολα οπως πρεπει, με την τρέλα να υπάρχει, ελεγχομενη κι αυτή όμως, χωρις εξάρσεις.  Ετσι πλησιάζει τη  Μακρυπουλια,( στο επομενο βιντεοκλιπ, το οποίο θεωρώ δεμένο ως ενοτητα) τη νεότητα, το κορίτσι των λουλουδιων, το αθώο, το τρυφερό, γεμάτο όνειρα κι επανάσταση, με φλόγα για εξέγερση και φαντασια, και με μια τεράστια συμβολικη κίνηση, της κλέβει το πρωτο της φιλί, παρατάει τα σχολικά κελια και χάνονται και οι δύο στο  άγνωστο.

Aπο εκει και περα όλα είναι...γνωστά. Ο Βασιλειου γίνεται μεγαλη φίρμα. Το χρημα ρεει. Οπως ο ίδιος δηλώνει, για μια περίοδο ειχε και καμπόσους μπράβους να τον προστατεύουν. Οπως προειπαμε όμως, ολα τα καλα κάπου τελειώνουν. Ο Βασιλείου μετά απο άλλες λιγες επιτυχίες κάπου αρχιζει να παρακμάζει, χάνοντας εδαφος στην επικαιρότητα σπρωγμένος απο αλλους, και το μόνο που να μενει είναι η πτώση της ποιότητας του μουσικού του έργου. Αν και κάπου υπάρχουν ακομα ενδιαφεροντες πειραματισμοι (βλεπε το τσιφτετελομπλουζ "ειπα"), αυτοι περνούν αδιαφορα, γιατι αλλιώς τώρα εχει συνηθίσει ο καλλιτέχνης το κοινό του.  Πλέον τραγουδά μονος σε μικρα μαγαζια και καφέ, αλλά δεν εχει εκεινο το παλιό, το ριζοσπαστικο, το βαθύ, που εδινε στον μικρο χώρο εκείνη την μυθοπλαστική μυσταγωγια. Απομένει απλά άλλος ενας λαϊκός τραγουδιστής με κάποια ιστορία που τον κρατα στον αφρό, με το γνωστό αρκουδιαρικο στυλ που είναι ιδιαίτερα διαδεδομένο σε καγκουρες με σπασαρχιδικα ηχεια.

Όλα τελείωσαν λοιπόν; Αν και ημουν κι εγω αυτής της αντιλήψεως και διασκέδαζα μονο με το λαμπρό παρελθον του μεγάλου μουσικού ψάχνοντας εναγωνίως κατι απο παλιες εμφανίσεις (όποιος εχει κατι απο προ καμπριολε βασιλείου να το ανεβάσει ταχιστα παρακαλω), ειδα αυτήν την εμφάνιση του και αναπτερώθηκε το ηθικο μου. Αραγε υπάρχει πιθανότητα να αφήσει τα τουμπερλεκαδικα και  να παρει εκεινη την κιθάρα την κλεμμένη απο κάποιο μαγαζί του μπρονξ με τον μαγαζάτορα να βριζει για τους αλητες που ήρθαν στην χωρα του, και να μας χαρισει αλλο ενα δυναμικό σοου σαν τα παλια; Θα ξαναδούμε άραγε εκεινη την αρχετυπική μορφή στο λαιβ του 1991, με τα φωτα απο πισω, τα μαγαζιά, τα λουλουδια, αλλά με την κιθάρα ΜΠΡΟΣΤΑ, έστω και κάπως γερασμένη; Λέτε μάλιστα με αυτον τον τροπο να βρει κάτι κι απο την παλιά του δυναμικη και να βρει νέους τροπους πειραματισμους στον κορεσμένο σκυλοκοσμο της κρίσης ;

Αναμένουμε, αγωνιούμε, απαιτούμε.

Για τον λιμενεργάτη - τιμωρό των αργεντινών

Πρωί στο 703 για πειραία. Απέναντι μου ένας τύπος. Κοντός με φυσιογνωμία ψιλομάγκικη αλλα στην παρακμή του, και φάτσα ταλαιπωρημενη. Βρωμοκόπαγε κιόλας. Στα χέρια του στριφογύριζε νευρικα ένα τσιγάρo. Φαινόταν πως περίμενε την καύτρα του σαν την ανατολη του ηλίου μετα από μια νυχτα παγωμένη! Με μία φαγωμενη από χρόνια γυαλόχαρτα φωνη μιλούσε στο τηλεφωνο:
“Έλα!Που με έχουν σήμερα, σε ποιον λιμένα; Στον 7; Όχι ρε γαμωτη μου, πάλι τσαμπουκαδες με τους αργεντινους θα έχουμε; Θα είναι και το βουνό , ο χοντρός την περιπολία; Ωραία. Άιντε τα λεμε κατω»

Εγω τον άκουγα εκστασιασμενος και αναρωτήθηκα: Αλήθεια. Ποιος πάει πρωινιάτικα να παίξει ξυλο με αργεντινούς; Να πω πως ήταν καμιά ομάδα από τους μεταναστες που έχουμε στη χωρα μας να το κατανοήσω, αλλα με αργεντινούς; Mπορεί να το έλεγε ρουτινιάρικα και να φάνηκε ζόρικο εντός της επιβίωσης και του μεροκάματου, αλλα έμοιαζε και εξαιρετικα ενδιαφέρον θέαμα! Σκεφτομουν να τον ακολουθήσω μα δυστυχώς δεν μπόρεσα. Επρεπε να παω για δουλεια. Μετά από την δικια μου ανιαρη αλλα ασφαλή ρουτίνα, σκεφτομουν εκεινες τις μοναδικές εικόνες, τις συγκλονιστικές, με τους αργεντινούς αγέρωχους και ρωμαλέους όπως τους θυμόμαστε από τα μουντιαλ να κάνουν επίθεση, και με τους έλληνες πιο κοντούς και κακομοιριασμενους αλλά με το βουνό μπροστάρη, να κάνουν αντεπιθέσεις αιφνιδιαστικες από τα πλάγια.

Ας ελπίσουμε πως κάποτε θα γυριστεί ένα ντοκιμαντέρ για το συγχρονο λιμανι του πειραιά, για να δούμε όλοι μαζι αυτό το σκληρό και αναπεναληπτο θέαμα.